το σημείωμα [Enlarge-agrandir-μεγαλώστε]
Απόπειρα αποκωδικοποίησης των παραδοχών, των συμβάσεων και της σιωπής
1.- Αν είναι ο «βίαιος θάνατος» το μοναδικό κριτήριο και η μεζούρα για την μελέτη της βίας, τότε ας το πούμε ανοιχτά. Μου φαίνεται όμως πως δεν φτάνει, αφού δεν μιλάμε, ούτε για τον θάνατο από πείνα, ούτε από βασανιστήρια, ούτε από κρύο, ούτε για την ηθελημένη και σκοπούμενη μείωση του προσδόκιμου επιβίωσης κάποιων κοινωνικών ομάδων κλπ., με τρόπους που -μην πάτε πια μακριά- μας γίνονται όλο και πιο οικείοι. .. Γιατί μια τέτοια οπτική είναι μάλλον στείρα, ασφυκτική και σίγουρα δεν πάει πολύ μακριά. Θα ήταν σαν να προσπαθούσε κάποιος να ερμηνεύσει αυτό που γίνεται τα τελευταία χρόνια στα παλαιστινιακά εδάφη, στο Ιράκ, στους εμφύλιους αλλά και αλλού, μονάχα με όρους-αριθμούς βίαιων θανάτων, εκτελέσεων ή αυτοκτονιών, με ηλικίες, χρώμα και φύλο των θυμάτων.
Όμως βία έχει πολλές μορφές τόσο στις κοινωνικές όσο και τις άλλες συγκρούσεις, ακόμη και στις προσωπικές ή τις ενδοοικογενειακές. Βία είναι η παραβίαση των «ανθρώπινων δικαιωμάτων», ό,τι κι αν εννοούμε μ’αυτόν τον ύποπτο όρο. Κάθε μία από τις αντιμαχόμενες πλευρές έχει διαφορετικά μέσα στη διάθεσή της για να ασκήσει βία. Ειδικότερα, σε συγκρούσεις μεταξύ άνισων και ιεραρχημένων αντιπάλων, οι οποίες στοχεύουν ακριβώς στην επαναδιαπραγμάτευση ή και την ανατροπή της ιεραρχίας αυτής, τα μέσα άσκησης βίας είναι πολύ-πολύ διαφορετικά από τις δύο πλευρές. Στις περιπτώσεις αυτές η μία πλευρά έχει π.χ. βαρέα όπλα και η άλλη όχι, όμως χειρότερα:
– η μία πλευρά μπορεί να αποκλείσει την άλλη από τα τρόφιμα, το πόσιμο νερό, την μόρφωση, την λόγια γλώσσα, τις (καλύτερες) θέσεις εργασίας, την κοινωνική ασφάλεια και η άλλη όχι
– η μία μπορεί να εκτοπίσει την άλλη ή να της απαγορεύσει την μετακίνηση στο χώρο και η άλλη όχι,
– η μία πλευρά μπορεί να προκαλεί τον φόβο ή τον τρόμο μονοπωλώντας την άσκηση «έννομης» βίας και η άλλη όχι, κλπ.
Poverty is the greatest violence! [Enlarge-agrandir-μεγαλώστε]
Άρα, όταν επιλέγουμε να μελετήσουμε μία μονάχα από τις μορφές της βίας, αυτό κακό από μόνο του δεν είναι: μόνο που θα πρέπει να δηλώνεται έντιμα, αυτή η μορφή να κατονομάζεται και όχι να μιλάμε γενικά και αόριστα περί βίας. Όμως υπάρχει και κάτι άλλο, σημαντικότερο ίσως : Όταν επιλέγουμε ποια μορφή βίας μελετάμε, η επιλογή αυτή και με δεδομένη την διαφορετικότητα των μέσων και των μεθόδων σύγκρουσης μεταξύ ιεραρχημένων και με διαφορετική ισχύ αντιπάλων, αποκαλύπτει τις περισσότερες φορές το ποιού ενός εκ των δύο τη βία θέλουμε να μελετήσουμε. Γιατί βέβαια, και εφ’ όσον ισχύουν όσα ελέχθησαν, κάθε μία μορφή μελετώμενης βίας παραπέμπει μονοσήμαντα σ’αυτόν που την μεταχειρίζεται. Κι έτσι, μπορούμε ακόμη ακριβέστερα από πριν, να δηλώσουμε εξ αρχής για το ποιας ομάδας την βία μελετάμε, αφού, καθώς αφήνουμε έξω, από επιλογή μας και προμελέτη, κάποιες μορφές βίας, αφήνουμε αναγκαστικά έξω την βία συγκεκριμένων ομάδων και άρα και τις ίδιες, υπονοώντας ίσως, ότι αυτές δεν είναι ή δεν υπήρξαν βίαιες, τις αθωώνουμε. Και τούτο, στο πλαίσιο άλλης μίας παραδοχής, η οποία επίσης χρησιμοποιείται αξιωματικά, ότι δηλαδή, «η βία είναι καταδικαστέα απ’όπου κι αν προέρχεται»..
2.- Πράγματι λοιπόν, δεν μπορούμε να μιλήσουμε για κάτι χωρίς κάποιες παραδοχές και οριοθετήσεις, οι οποίες δηλώνουν «προκατάληψη» και προεπιλεγμένο πλαίσιο και συγκείμενα …
Και είναι αυτές ακριβώς οι παραδοχές και οι οριοθετήσεις, οι οποίες αποτελούν το “αυθαίρετο” τμήμα της εργασίας μας, την ευθύνη μας δηλαδή, και για τούτο συνιστούν μια σημαίνουσα και ξεκάθαρη προσωπική παρέμβαση στην επιστημονικότητα της εργασίας. Ο μόνος τρόπος με τον οποίον μπορούμε να αποκαθιστούμε, τόσο στις κοινωνικές όσο και στις λεγόμενες “ακριβείς” επιστήμες, το ενδεχόμενο αλλά και ελλοχεύον έλλειμμα επιστημονικότητας είναι η έντιμη και εξ αρχής διακήρυξή των παραδοχών, των συμβάσεων και των προσωπικών μας επιλογών.
Ωστόσο οι παραδοχές αυτές, αλλά και άλλα, εξ ίσου καίρια, συστατικά μιας επιστημονικής εργασίας, όπως η επιλογή της ερωτηματοθεσίας, η προβληματική, η επιλογή της μεθόδου, των όρων και του λεξιλογίου, αποτελούν ένα σημαντικό στοιχείο για την ταυτότητα μιας εργασίας. Είναι ευτυχές κατά την γνώμη μου, το ότι στις μόλις προαναφερθείσες επιλογές, ο επιστήμονας αναγκάζεται να είναι ολόκληρος παρών, και να επικαλεστεί και να αναδείξει την σύνολη προσωπικότητά του, και κύρια τις πεποιθήσεις του και τις αξίες του. Και είναι ακόμη πιο ευτυχές ότι λίγο-λίγο η επιστημονικότητα επιδεικνύει, άλλοτε με την θέλησή της και άλλοτε όχι, τις πεποιθήσεις της και αναγκαστικά αναλαμβάνει την ευθύνη γι’αυτό.
arbeit macht frei ή Το Μνημόνιο Είναι Ευλογία
3.- Τέλος, και επειδή την ιστορία κάθε διαμάχης σε πρώτη φάση την γράφει ο νικητής, καμιά διαμάχη δεν ολοκληρώνεται και δεν κρίνεται παρά από στο βαθμό που εκείνος θα κατορθώσει να επιβάλει την δική του ερμηνεία των πραγμάτων.
Ο νικητής που όλα τα παίρνει, διεκδικεί όχι βέβαια να απολογηθεί, αλλά κυρίως το φωτοστέφανο, την ηθική καταξίωση. Κι έχει ακόμη την έγνοια να μην τύχει και πάρει στη συνείδηση των ανθρώπων το ρόλο τού δήμιου και του «χασάπη». Θέλει ένα λούστρο ηθικής, θέλει να είναι ο «καλός». Μόνο που για τούτη εδώ την τελευταία και πιο δύσκολη μάχη και για όσο ζουν οι κάθε είδους μάρτυρες, εμπόδιο είναι μεγάλο η κοινωνική μνήμη.
Κι έτσι στις μέρες μας βλέπουμε, συχνά πυκνά, και προϊούσης της αποχώρησης από τον μάταιο τούτο κόσμο των μαρτύρων των όποιων κοινωνικών συγκρούσεων, οι νικητές τους, σε πολλά μέρη του κόσμου και του μικρόκοσμου, να δραστηριοποιούνται ξανά για να διεκδικήσουν κάτι : «το φύλλο της ηθικής».
Και τότε μένει σε μας να δούμε και να παραδεχτούμε σε ποια κατεύθυνση βρισκόμαστε όσο μιλάμε, κι όσο σιωπούμε…
©–L’Enfant de la Haute Mer
Εν τω μεταξύ, στα αζήτητα των δελτίων της «αντικειμενικής ενημέρωσης» (πλην ΝΕΤ) έμεινε η εξής είδηση:
Ελλάδα: πρώτη διανομή επισιτιστικής βοήθειας από τη γαλλική Secours Populaire
Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη στο Πέραμα: Τριάντα τόνοι επισιτιστικής βοήθειας, που συγγέντρωσε η ΜΚΟ Secours Populaire Français (SPF) για την πρώτη της αποστολή στην Ελλάδα της κρίσης (φωτό Louisa Gouliamaki)
Πακέτα μικρών κέϊκ στο ένα χέρι, κονσέρβες στο άλλο, παρέλαβαν Έλληνες άνεργοι και σε επισφάλεια την Τετάρτη 4 Απριλίου 2012 στην Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη του Περάματος και στην Ελληνική Χαλυβουεγία. Τριάντα τόνοι τροφίμων, που συλλέχτηκαν από τη γαλλική Secours Populaire (SPF) για την πρώτη της αποστολή στην Ελλάδα της κρίση.
Επιπλέον, ταμείο έκτακτης ανάγκης 10.000 ευρώ διατέθηκε από την ΜΚΟ Secours Populaire για να βοηθήσει χιλιάδες ελληνικές οικογένειες.
«Είναι μια πρώτη χειρονομία χειροπιαστής αλληλεγγύης , ωστόσο δεν πρόκειται για επίσκεψη-αστραπή. Βρισκόμαστε επίσης εδώ για να δούμε πώς μπορούμε να επεκτείνουμε αυτή την αλληλεγγύη», δήλωσε ο Julien Lauprêtre, πρόεδρος της SPF από το 1955, ο οποίος συνόδευσε αντιπροσωπεία της οργάνωσης.
Για τη διανομή των προϊόντων, η Secours Populaire και οι Έλληνες εταίροι της της Ελληνικής Επιτροπής Διεθνούς Δημοκρατικής Αλληλεγγύης επέλεξαν δύο μέρη σύμβολα του οικονομικού και κοινωνικού μαρασμού στον οποίο βυθίζεται η Ελλάδα.
Τα ναυπηγεία στο Πέραμα, κοντά στον Πειραιά, που απασχολούσαν 6.500 άτομα το 2008 έναντι λιγότερο από 500 σήμερα, σύμφωνα με τον πρόεδρο του τοπικού συνδικάτου μεταλλουργών Σωτήρη Πουλικογιάννη. Στις αποβάθρες, μπροστά στα γιγαντιαία πλοία, διακριτικοί και λιγομίλητοι άνθρωποι έκαναν ουρά για να παραλάβουν τα πακέτα τους.
Λίγα χιλιόμετρα πιο μακριά, σε ένα από τα εργοστάσια του ομίλου της Χαλυβουργικής, οι εργαζόμενοι που βρίσκονται σε απεργία για πάνω από πέντε μήνες, αντιδρούν σε ένα σχέδιο εκτεταμένων απολύσεων και προτεινόμενη μείωση του χρόνου εργασίας που συνδέεται και με μεγάλες περικοπές μισθών.
«Δεν έχω πληρωθεί από τον Νοέμβριο (αρχή της απεργίας, δηλαδή)… βαστάμε ακόμη χάρη στην αλληλεγγύη του κόσμου», δήλωσε ο Κώστας, εργάτης εδώ και 22 χρόνια, για 1.500 ευρώ το μήνα, σε αυτή τη βιομηχανία των 400 εργαζομένων.
All that is Human is Ours-ό,τι είναι ανθρώπινο είναι δικό μας (κλικ για να πάτε στην ιστοσελίδα της οργάνωσης)
Η Secours Populaire ιδρύθηκε το 1945 και είναι μία από τις κύριες γαλλικές Μ.Κ. οργανώσεις που αγωνίζονται κατά της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Σήμερα η οργάνωση αντιμετωπίζει στη Γαλλία «ένα παλιρροϊκό κύμα μιζέριας» που την οδήγησε να βοηθήσει 3 εκατομμύρια ανθρώπους το 2011 στη Γαλλία, σύμφωνα με τον Julien Lauprêtre.
«Αυτό όμως δεν είναι λόγος για να μην ασχοληθούμε με το τι συμβαίνει αλλού, το αντίθετο μάλιστα», είπε ο κ. Lauprêtre, που θέλει να ενισχύσει την κίνηση, κάνοντας έκκληση ειδικά «σε Έλληνες φίλους και διασημότητες που ζουν στην Γαλλία».
Υπενθύμισε ότι η Secours Populaire (Λαϊκή Συνδρομή) έχει εδώ και πολλά χρόνια στρατευτεί στο πλευρό της Ελλάδας, υποστήριξε τους «κομμουνιστές μαχητές της αντίστασης και τους δημοκράτες» κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, αλλά και τους πολιτικούς κρατουμενους τους καθεστώτος των συνταγματαρχών.
Βοήθεια στην Ελλάδα, από την ιστοσελίδα της Οργάνωσης
Κι ακόμη: Το 23% αγγίζει το ποσοστό της παιδικής φτώχιας στην Ελλάδα, σύμφωνα με την έκθεση της UNICEF για την «Κατάσταση των παιδιών στην Ελλάδα 2012». Τα παιδιά που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας υπολογίζονται σε 439.000. Την ίδια ώρα, το ποσοστό παιδικής φτώχιας για το σύνολο της Ευρώπης είναι 20,5%. Σημειώνεται ότι η έκθεση βασίζεται, μεταξύ άλλων, σε στοιχεία της Eurostat του 2010, οι παραπάνω αριθμοί ενδέχεται (σ.σ. σιγά μην ενδέχεται) να έχουν μεταβληθεί. Περισσότερα εδώ
Δημοσιεύθηκε από L’Enfant de la Haute Mer 
L'Enfant de la Haute Mer 