.
ΣΥΝΑΦΕΣ: Ο κύριος J.-M. Barroso &ταΜεταλλαγμένα
Η θανάσιμη παγίδα του μεταλλαγμένου ινδικού βαμβακιού
©Μετάφραση, μοντάζ, φωτισμοί, σκηνικά και κοστούμια — Translation, editing, lighting, scenery and costumes — Traduction, édition, éclairage, décors et costumes: L’Enfant de la Haute Mer
© οι μεταφράσεις μας ΔΕΝ αναδημοσιεύονται, παρά ΜΟΝΟΝ έπειτα από προηγούμενη συνεννόηση
Η Kausalya Shende στο χωράφι του αδελφού της, όπου απέτυχε η καλλιέργεια βαμβακιού, τρείς φορές αυτό το χρόνο : δύο λόγω ανομβρίας και μία λόγω πλημμύρας
Το υπόβαθρο
Από το 1994, η οικονομία της Ινδίας έχει αναπτυχθεί με μέσο ετήσιο ρυθμό 6.8%, και κατόρθωσε να μειώσει τη φτώχεια κατά 10%. Εντούτοις, το 40% των φτωχών της οικουμένης, ζει στην Ινδία, ενώ το 28% του πληθυσμού της χώρας ζει κάτω από το όριο της φτώχειας. Περισσότερο από το ένα τρίτο των ανθρώπων της ζει με λιγότερο από ένα δολάριο ημερησίως, και το 80% ζουν με λιγότερο από δύο δολάρια ημερησίως.
Η πρόσφατη οικονομική ανάπτυξη της Ινδίας έχει αποδοθεί στη βιομηχανία υπηρεσιών, αλλά 60% του εργατικού δυναμικού παραμένουν στη γεωργία.
Η Ινδική κυβέρνηση υποχρεώθηκε να μεταρρυθμίσει την αγροτική πολιτική της προς το τέλος της δεκαετίας του ’60 όταν εντάθηκε η δυσαναλογία στις εισαγωγές τροφίμων, ύστερα από δύο έτη ξηρασίας το 1965 και το 1966. Η Παγκόσμια Τράπεζα, το ίδρυμα Rockefeller, και η Αμερικανική Αντιπροσωπεία Διεθνούς Ανάπτυξης έσπευσαν σε βοήθεια για να αναπτύξουν ρύζι υψηλής απόδοσης και «θαυματουργούς» σπόρους σταριού. Αυτοί οι σπόροι, που συνδυάστηκαν με τη βοήθεια της ινδικής κυβέρνησης σε σύγχρονα αγροτικά μηχανήματα, κίνητρα τιμών και ένα αποδοτικότερο σύστημα διανομής τροφίμων, οδήγησαν σε αυτό που έγινε γνωστό ως «πράσινη επανάσταση».
Πού καλλιεργείται βαμβάκι (μεγαλώστε)
Οι νέοι σπόροι και τα λιπάσματα λειτούργησαν: Η παραγωγή προϊόντων της Ινδίας ανήλθε από 72 εκατομμύρια τόνους το 1965-66 σε 152 εκατομμύρια τόνους το 1983-84, αίροντας την εξάρτηση της χώρας από εισαγωγές βρώσιμων σπόρων. Εκτός από τη φύτευσή νέων σπόρων, η χρήση χημικών λιπασμάτων εκ μέρους των αγροτών εκτινάχθηκε από 1.1 εκατομμύρια τόνους σε περισσότερο από 12.5 εκατομμύρια τόνους στην πρώτη δεκαετία της «πράσινης επανάστασης», και το αρδευόμενο έδαφος αυξήθηκε από 74 εκατομμύρια στρέμματα το 1965-66 σε 111 εκατομμύρια στρέμματα το 1988-89.
Ωστόσο, προς το τέλος της δεκαετίας του ’80, η «πράσινη επανάσταση» άρχισε να καταρρέει, καθώς τα χημικά λιπάσματα έκαναν το χώμα άγονο. Οι αγρότες που κάποτε διαφοροποιούσαν τον ‘επιχειρηματικό’ κίνδυνο με την ανάπτυξη τουλάχιστον 30 διαφορετικών συγκομιδών στα χωράφια τους, εξαρτήθηκαν από μία και μόνη. Δεδομένου ότι η ποιότητα του χώματος επιδεινώθηκε, αντιμετώπισαν μηδενικές παραγωγές και αδυναμία να πληρώσουν τα χρέη τους. Τρία έτη ξηρασίας, αρχίζοντας από το 2001, τροφοδότησαν περαιτέρω την κρίση.
Κάτω από τις περιστάσεις αυτές, και από το 1997, αυτοκτόνησαν είκοσι πέντε χιλιάδες αγρότες. Κατά τα προηγούμενα επτά έτη, μόνο στο κράτος του AndhraPradesh, αυτοκτόνησαν 4.500 αγρότες-αρχηγοί οικογενειών. Ο αριθμός δεν περιλαμβάνει τα άλλα μέλη της οικογένειας των αγροτών που επίσης αυτοκτόνησαν.
Πηγές: «Η Συγκομιδή του Θανάτου,» του SaritaTukaram, CIAFactbook, LonelyPlanetGuide: India; PBS; BBC.
Από το : Seeds of Suicide
Είναι τα γενετικά τροποποιημένα φυτά μια ευκαιρία για τους αγρότες των φτωχών χωρών, όπως διατείνονται οι επιχειρήσεις που τα πουλάνε; Η εμπειρία του μεταλλαγμένου βαμβακιού στην Ινδία αποδεικνύει το αντίθετο. Ρεπορτάζ (10 Οκτ. 2006)
Το Darli, μικρό χωριό παριών, είναι μια δεμένη κοινότητα, που επιβιώνει στα ανατολικά του κράτους Maharashtra, μακριά από τη Mumbai, την ισχυρή πρωτεύουσα του. Οι οικογένειες εδώ, όπως σχεδόν όλες στην περιοχή, καλλιεργούν γενετικά τροποποιημένο βαμβάκι. Τα χρέη τους έχουν κάνει «κόσκινο». Στην είσοδο του χωριού, στο μέσον μιας εύφορης πεδιάδας, ένα πανό προειδοποιεί ότι εδώ πωλούνται τα χωράφια και οι άνθρωποι. Κανένας σοβαρός αγοραστής δεν έχει παρουσιαστεί ακόμη: το Darli θέλησε αρχικά να βγάλει μια κραυγή απόγνωσης, πριν κάποιος από τους kisans (αγρότες) του διαπράξει το απονενοημένο. Κάθε χρόνο στην ευρύτερη περιοχή του χωριού, αυτοκτονούν εκατοντάδες καλλιεργητές βαμβακιού. Ο αριθμός των αυτοκτονιών έχει εκραγεί από το 2002, έτος της εισαγωγής στην Ινδία του γενετικά τροποποιημένου βαμβακιού. Το κράτος του Maharashtra έχει καταμετρήσει σχεδόν 4.100 αυτοκτονίες το 2004, πέντε φορές παραπάνω απ’όσο τη δεκαετία του 1990. Μόνο στην περιοχή Nagpur, μια τοπική οργάνωση των kisans μέτρησε περισσότερους από 900 αυτόχειρες από τον μουσώνα του τελευταίου έτους. Το 71% από αυτούς είχαν δοκιμάσει την εμπειρία της καλλιέργειας των γενετικά τροποποιημένων. Πολλοί αγνοούσαν τον κίνδυνο που διέτρεχαν.
Εργάτρια μαζεύει βαμβάκι στο χωριό Sunna στην περιοχή Vidarbha του κράτους του Maharashtra, Απρίλιος 2008
Πράγματι, η άφιξη του γενετικά τροποποιημένου βαμβακιού δεν είναι παρά η τελευταία (χρονικά) αιτία της δυστυχίας των Ινδών μικρο-καλλιεργητών. Οι τελευταίοι προσέφυγαν στο μεταλλαγμένο σπόρο, όπως ο χαμένος που ρίχνει μια τελευταία φορά τα ζάρια. Οι περισσότεροι απέτυχαν: τα ζάρια ήταν «πειραγμένα». Εδώ και μια δεκαετία, οι δεκάδες των εκατομμυρίων των Ινδών που εξαρτώνται της καλλιέργειας του βαμβακιού υφίστανται συγχρόνως την αδυσώπητη πτώση των παγκόσμιων τιμών του κλωστοϋφαντουργικού φυτού, και την αποδιάρθρωση της ινδικής τιμολογιακής προστασίας. Ήδη βαριά υπερχρεωμένοι, οι kisans ρίχτηκαν μαζικά και με πίστωση στο γενετικά τροποποιημένο, το οποίο αποτελεί σήμερα περισσότερο από το ένα τρίτο της συγκομιδής βαμβακιού της χώρας. Πολλοί αγνοούσαν τον κίνδυνο που διέτρεχαν, και κανένας δεν φαίνεται να τους προειδοποίησε.
Ο επικεφαλής του χωριού Darli, ο Sujata Haloole, 32 ετών, αγνοεί τι σημαίνει η λέξη «γενετικά». Όπως και η πλειοψηφία των kisans που ρωτήθηκαν, αρκείται να μιλά γι’αυτούς τους «αμερικάνικους σπόρους», για τους οποίους τόσα καλά λένε οι έμποροι στα παζάρια και οι δημόσιοι υπάλληλοι. Την τελευταία καλλιεργητική περίοδο, οι σπόροι της αμερικάνικης εταιρείας Monsanto, παγκόσμιας κυρίαρχης στα μεταλλαγμένα, πουλήθηκαν τρισήμισυ φορές πιο ακριβά από τις κανονικές ινδικές ποικιλίες. Οι αγράμματοι kisans νόμισαν συχνά ότι αυτές οι πολύ αυξημένες τιμές ήταν δικαιολογημένες λόγω των ανώτερων αποδόσεων. Ούτε οι πωλητές, ούτε οι αρχές τους έβγαλαν έγκαιρα από την πλάνη τους.
Ο Kailash, ένας από τους δεκάδες χιλιάδες αγρότες που αυτοκτόνησαν
Η Monsantoκαταδικάζεται
Το γενετικά τροποποιημένο βαμβάκι το ‘BT’ της Monsanto είναι ίδιο με τον κλασικό σπόρο, εκτός από ένα μικρό τμήμα DNA που λαμβάνεται από ένα εντομοκτόνο βακτήριο. Ικανό για να εξαλείφει κάποια σκουλήκια, το ‘BT’ επιτρέπει να γλιτώσει κανείς αρκετά κιλά χημικού εντομοκτόνου ανά καλλιεργητική περίοδο. Η ιδιότητα αυτή αποτελεί σίγουρα ένα πλεονέκτημα· όμως οι ωφέλειές του για τα οικονομικά των kisans είναι πολύ πιο συζητήσιμες. Αντισταθμίζουν οι οικονομίες σε φυτοφάρμακα το υπερβολικό κόστος της αγοράς των γενετικά τροποποιημένων σπόρων; Όλα εξαρτώνται από την τιμή πώλησης του σπόρου, και για την ακρίβεια, από το επιπλέον κόστος που πληρώνουν οι αγρότες για την πατέντα του μεταλλαγμένου, μια επιβάρυνση που ενσωματώνεται στη τελική αξία του σπόρου. Στις 1.600 ρουπίες (αντί των 450 για συμβατικές σπορές), το σακί του σπόρου Monsanto είναι, προφανώς, υπερβολικά ακριβό.
Το Μάιο, η ινδική αρχή ανταγωνισμού διαπίστωσε ότι η Monsanto χρέωνε μέχρι 900 ρουπίες την επιβάρυνση για την πατέντα του ‘BT’, δηλαδή ακριβότερα από οπουδήποτε αλλού: οκτώ φορές ακριβότερα από όσο η εταιρεία χρεώνει τους αμερικανούς πελάτες της, σύμφωνα με έναν ενάγοντα δικηγόρο! Η εταιρεία του Saint–Louis (Missouri) επωφελείται από το μονοπώλιο του μόνου πατενταρισμένου μεταλλαγμένου βαμβακιού που επιτρέπεται στην Ινδία… Τον Ιούνιο, το Νέο Δελχί υποχρέωσε τη Monsanto να ρίξει την τιμή πώλησής στις 750 ρουπίες το σακί.
Η καλλιέργεια του βαμβακιού δεν είναι πλέον επικερδής επιλογή
Υπερχρεωμένοι στους παράνομους τοκογλύφους
Ο θαυματουργός «αμερικάνικος σπόρος», που υποσχόταν στους αγρότες μια όμορφη ανατροπή χάρη στις οικονομίες του εντομοκτόνου, έκανε χιλιάδες χωριά να βυθιστούν στη δυστυχία. Κατά τη διάρκεια της σποράς του 2005, ο DineshBharatRane χρεώθηκε λίγο παραπάνω για να αποκτήσει σπόρο ‘BT’. Αρχές Ιουνίου, αυτοκτόνησε καταπίνοντας εντομοκτόνο. « Πειστήκαμε ότι θα συλλέξουμε περισσότερο βαμβάκι απ’ότι συνήθως, αλλά γελαστήκαμε », οδύρεται ο γιος του Vikas. « Πώς θα αντιμετωπίσουμε την πρόσθετη εργασία, και πώς θα ξεφορτωθούμε τα χρέη μας; » αναρωτιέται, ξέροντας πως κανένας δεν έχει απάντηση να του δώσει. Δύο εβδομάδες πριν το μουσώνα, ο Vikas δεν ήξερε πού θα μπορούσε να βρει τα λεφτά γα να αγοράσει καινούριο σπόρο. Η ίδια ιστορία επαναλαμβάνεται ακατάπαυστα, από χωριουδάκι σε χωριουδάκι. Περισσότεροι από τους μισούς καλλιεργητές BT της περιοχής Nagpur έχουν χάσει χρήματα στο τέλος της τελευταίας συγκομιδής, δηλώνει ο εκπρόσωπός τους, KishorTiwari. Η συχνότητα των αυτοκτονιών συνεχίζει να αυξάνεται, και μετά την αναγγελία ενός σχεδίου βοήθειας από το πρωθυπουργό ManmohanSingh τον Ιούλιο, σχέδιο που όμως κρίνεται πολύ ανεπαρκές από το K. Tiwari.
Χωρίς τρακτέρ και σχεδόν πάντα χωρίς άρδευση, οι kisans δεν θα ήταν δυνατόν να πλησιάσουν τις αποδόσεις των Αμερικάνων και Κινέζων καλλιεργητών μεταλλαγμένων. Σχεδόν χωρίς δασμολογικούς φραγμούς και επιχορηγήσεις, η εμπειρία του βαμβακιού ‘BT’ έμελλε να οδηγήσει τους πιο ευάλωτους στην σημερινή καταστροφή. Τα τρία τέταρτα των αγροτών της ανατολικής Maharashtra, είναι πλέον χρεωμένοι σε παράνομους τοκογλύφους, σύμφωνα με μια μελέτη του ινστιτούτου Tata. Πριν ακόμη από την εισαγωγή του το 2002, αρκετοί τοπικοί και ομοσπονδιακοί υπουργοί παρουσίασαν το ‘BT’ ως τη λύση για την κρίση που περνούσαν οι Ινδοί μικρο-καλλιεργητές… Ακόμη και το Bollywood κλήθηκε για ενίσχυση. Μπροστά στην καταστροφή των αυτοκτονιών, μια βεντέτα του κινηματογράφου maharathi, ο NanaPatekar, ζήτησε πρόσφατα τη συγγνώμη επειδή διαφήμισε το γενετικά τροποποιημένο βαμβάκι. Εντούτοις, από το νέο μουσώνα, οι διαφημίσεις στις εφημερίδες και στην τηλεόραση είναι περισσότερες από ποτέ.
Οι απαιτήσεις των τραπεζών και των τοκογλύφων οδηγούν συχνά σε αυτοκτονίες
Στα γεωργικά παζάρια, οι χονδρέμποροι προωθούν κατά προτίμηση τους τροποποιημένους σπόρους, οι οποίοι τους δίνουν και το μεγαλύτερο περιθώριο κέρδους. Οι τοίχοι καλύπτονται από διαφημίσεις που δείχνουν έναν ευτραφή kisan που καλλιεργεί ‘BT’. Πουθενά η παραμικρή αφίσα για μη-τροποποιημένες ποικιλίες. Επιπλέον, πάντα μονοπώλιο, η Monsanto δεν σταμάτησε να χρεώνει πανάκριβα την πατέντα της στους Ινδούς. Η καλλιέργεια της πρώτης ποικιλίας που εισήγαγε, της οποίας η τιμή έχει τώρα πέσει, γνώρισε πολλαπλές αποδεδειγμένες αποτυχίες. Για 1.300 ρουπίες το σακί σπόρου (δηλαδή σχεδόν τρεις φορές την αξία των συμβατικών τοπικών ποικιλιών), ο αμερικάνικος γίγαντας προτείνει τώρα το ‘Bollguard 2’, μια νέα ποικιλία ‘BT’ που « … προσαρμόζεται καλύτερα στους φυσικούς περιορισμούς της Ινδίας … », σύμφωνα με έναν χονδρέμπορο από το Nagpur. Αυτή η απόκλιση των τιμών που διατηρείται ανάμεσα στις συμβατικές ποικιλίες και τις γενετικά τροποποιημένες, θα συνεχίσει να ξημερώνει όμορφες μέρες για μια ακμάζουσα αγορά στην Ινδία: αυτήν των πειρατικών τροποποιημένων σπόρων… Είναι πολλοί οι αγρότες στην Αργεντινή και τη Βραζιλία, αλλά, ακόμη και πολύ κοντά μας, στη Ρουμανία, οι οποίοι μεταπωλούν παράνομα σπόρους που προέρχονται από τις δικές τους μεταλλαγμένες καλλιέργειες . Αλλά πουθενά, αυτή η μαύρη αγορά δεν έχει πάρει τέτοιες διαστάσεις όσο στην Ινδία.
Αγρότες χωρίς μπούσουλα
Οι πειρατικές πωλήσεις τροποποιημένων έχουν υπερβεί τις νόμιμες πωλήσεις, ήδη από τη συγκομιδή του 2004, μονάχα δύο χρόνια από τότε που επιτράπηκαν από το NewDelhi. Ο όγκος του πειρατικού προϊόντος είναι τέτοιος, που τον Δεκέμβριο του 2005, ο Αμερικάνος πρέσβης στην Ινδία ‘έσπρωξε’ ένα εμπιστευτικό γραμματάκι στην κυβέρνηση του Κράτους του Gujurat, που επέσειε την απειλή της υποχώρησης των ξένων επενδύσεων εάν δεν λαμβάνονταν μέτρα. Τίποτα δεν έχει αλλάξει… Σε πολλά χωριά, και χωρίς να πολυ-κρύβονται, λιανοπωλητές πούλησαν μισοτιμής, τον Ιούνιο, σάκους σπόρων με αστείες μάρκες – όπως το ‘BesT Cotton’, το πιο καλό βαμβάκι -, οι οποίες χονδροειδώς υπαινίσσονται ότι αυτοί οι σάκοι περιέχουν πράγματι σπόρους του αυθεντικού βαμβακιού ‘BT’ Monsanto.
Χωρικοί στο Bhadumari στο σπίτι του Anil Kondba Shende που αυτοκτόνησε, φωτό του Fawzan Husain, για τους New York Times
Ο DasharooGomaAtram, ένας παρίας 52 ετών, κρεμάστηκε τον Μάιο στη στέγη της παράγκας του. Η Urkudabaï, η γυναίκα του, επαναλαμβάνει ότι τα σκουλήκια έχουν καταστρέψει ένα μέρος της συγκομιδής, παρά τον ‘BT’ σπόρο. Ο αγρότης δεν είχε μπορέσει να αγοράσει παρά «αμερικάνικο σπόρο» από το λαθρεμπόριο. Κανένας δεν τον είχε προειδοποιήσει, ότι αυτοί οι λαθραία διακινούμενοι τροποποιημένοι σπόροι, που παράγουν οι ίδιοι οι αγρότες, χάνουν συχνά τις εντομοκτόνες ιδιότητές τους μετά από μια-δύο συγκομιδές. Πώς να ελέγξει κανείς την επέκταση των τροποποιημένων καλλιεργειών όταν έχει ν’αντιμετωπίσει ένα τόσο ευρύ λαθρεμπόριο; Υπό την κάλυψη της ανωνυμίας του, ένας ανώτερος δημόσιος υπάλληλος του ινδικού Υπουργείου Γεωργίας κρίνει ότι μόνο οι στείροι τροποποιημένοι σπόροι μπορούν πια να αποτρέψουν τους αγρότες από το να μεταπωλούν τους σπόρους που παράγουν οι ίδιοι. Τα αποκαλούμενα από τους οικολόγους ‘Terminator’, αυτά τα ανίκανα να αναπαραχθούν φυτά, έχουν απαγορευτεί από τη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τη βιοποικιλότητα. Όμως προς το παρόν μόνο : Την απαγόρευση αυτή, τη μάχονται οι ΗΠΑ, η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία. Η επέκταση των πειρατικών καλλιεργειών τροποποιημένων ‘ρίχνει νερό στο μύλο τους’. Η Monsanto έχει βάσιμες ελπίδες: αφού η εταιρεία μόλις απέκτησε τον Αύγουστο την πατέντα των ‘Terminator’.
Καταδικασμένο στη μιζέρια λόγω των μεταλλαγμένων, το χωριό Darli προτείνει προς πώληση τη γη και τους ανθρώπους του, φωτό του Matthieu Auzanneau, TE
Συγκέντρωση γεωργικής γης
Το περιβάλλον είναι το τελευταίο θύμα της αποτυχημένης εισαγωγής του τροποποιημένου βαμβακιού στην Ινδία. Ελάχιστοι καλλιεργητές ‘BT’ γνωρίζουν ότι πρέπει να οχυρώσουν τους αγρούς των μη-τροποποιημένων καλλιεργειών τους, ώστε να αποτρέψουν τη διάδοση των τροποποιημένων γονιδίων στη φύση, γονιδίων που μεταφέρονται από τη γύρη. Η σχεδόν αποκλειστική καλλιέργεια ‘BT’ σε πολυάριθμες περιοχές αναμένεται να προκαλέσει την εμφάνιση τροποποιημένων επιβλαβών εντόμων, ανθεκτικών στα ‘τροποποιημένα’ εντομοκτόνα. Η διορία είναι τρία με τέσσερα χρόνια, δηλώνει ο KeshavKranthi, διευθυντής του προγράμματος στο Ινδικό Κεντρικό Ινστιτούτο Έρευνας για το βαμβάκι, που εδρεύει στο Nagpur. Όταν εισήχθη το ‘BT’ το 2002, ο συναφής ινδικός τομέας ήταν βυθισμένος σε μια κρίση χωρίς προηγούμενο: εισήγαγε βαμβάκι πολύ περισσότερο απ’όσο εξήγαγε.
Οι ίνες του παραδοσιακού ινδικού βαμβακιού είναι κοντές. Δεν ανταποκρίνονται στη ζήτηση της κλωστοϋφαντουργίας, η οποία, και της ινδικής συμπεριλαμβανομένης, απαιτεί μακριές ίνες. Όπως αυτές της Monsanto. Το βαμβάκι ‘BT’ μπορεί να είναι ασύμβατο με τους περιορισμούς των Ινδών μικρο-καλλιεργητών, ταιριάζει όμως τέλεια στις ανάγκες των βιομηχάνων.
Ο Kishor Tiwari προσπαθεί να οργανώσει ένα κίνημα αγροτών
Η ινδική γεωργία βρίσκεται σε διαδικασία εκσυγχρονισμού, εις βάρος ενός πλήθους στερημένων και χωρίς δυνατότητες να επενδύσουν κοινοτήτων kisans; Η Ινδία βιώνει εδώ και λίγα χρόνια μία από τις πιο ευρείες αλλαγές ιδιοκτησίας και συγκέντρωσης γεωργικής γης στην ιστορία της. Οι γίγαντες της βιομηχανίας, αρχίζοντας από την οικογένεια Tata, εξαγοράζουν γαίες, κατά δεκάδες χιλιάδες εκτάρια, με σκοπό να στήσουν την προτυποποίηση και τις αποδόσεις κλίμακας, που έχουν ήδη δοκιμαστεί στις ΗΠΑ, Γαλλία και Βραζιλία. Οι τοκογλύφοι, με τους οποίους έχει πλέον να κάνει η πλειοψηφία των κατεστραμμένων μικρο-καλλιεργητών, μεταπωλούν ευχαρίστως τις γαίες των οφειλετών τους, που δεν μπορούν να ξεπληρώσουν τα χρέη τους. Ας αναζητήσουμε εκεί τη σχέση αιτίου και αποτελέσματος…
Από το : Le piège meurtrier du coton OGM indien
( συνέχεια και εκτενής βιβλιογραφία σε επόμενο )
©αποδόσεις-μονταζ : L’Enfant de la Haute Mer
–
Please NOTE: anonymous comments or comments mentioning fake on-line personality with false or disposable e-mail and a fake alias, will neither be approved nor answered. — ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Ανώνυμα σχόλια ή σχόλια που παραπέμπουν σε πλαστή διαδικτυακή προσωπικότητα, με ψευδές e-mail μιας χρήσεως και πλαστό ψευδώνυμο, δεν εγκρίνονται και δεν απαντώνται.
Short Link: http://wp.me/p3lcY-53
–
Δημοσιεύθηκε από L’Enfant de la Haute Mer 
L'Enfant de la Haute Mer 