Η φτώχεια και ο χώρος της (μικρό δοκίμιο)-UPDATE

.–

Ένας στους δύο Γάλλους φοβάται πως θα μείνει άστεγος

©Μετάφραση, μοντάζ, φωτισμοί, σκηνικά και κοστούμια — Translation, editing, lighting, scenery and costumes — Traduction, édition, éclairage, décors et costumes: L’Enfant de la Haute Mer

© οι μεταφράσεις μας ΔΕΝ αναδημοσιεύονται, παρά ΜΟΝΟΝ έπειτα από προηγούμενη συνεννόηση

Συναφές : Τι είναι ο «Τέταρτος Κόσμος» (Quart Monde)

Έχετε κι εσείς φοβηθεί πως θα μείνετε άστεγοι ? Σεις, που διαβάζετε αυτές τις γραμμές, μάθετε, πως δεν είστε οι μόνοι. Σύμφωνα με μία έρευνα γνώμης της BVA (που πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό της Humanité και της Vie, επί αντιπροσωπευτικού σε εθνικό επίπεδο δείγματος 1005 προσώπων), το 47% των Γάλλων φοβάται πως θα βρεθεί χωρίς στέγη. Σχεδόν ένας στους δύο. Αντίθετα, δεν το φοβάται το 52% των Γάλλων. Απομένει 1% : δεν έχουν άποψη ή είναι ήδη άστεγοι ;
… Οι Γάλλοι φοβούνται. Ένα συναίσθημα συγκεχυμένο, που ο πρώτος λαϊκιστής θα μπορούσε να εργαλειοποιήσει κατά βούληση …»
(Απόδοση από εδώ)

Αλλά με ποιους τρόπους συνδέεται η φτώχεια με τον χώρο ;

« … Η κοινωνική γεωγραφία των τεσσάρων τελευταίων δεκαετιών, όσο ασχολήθηκε με τις ανταγωνιστικές κοινωνικές σχέσεις και το πώς αυτές διαδραματίζονται στο χώρο, με διεκδικούμενο τον χώρο, αλλά και με εργαλείο τον χώρο, έδωσε μια ογκώδη παραγωγή, που κινήθηκε μεταξύ άλλων γύρω από τα ζητήματα της περιφερειακής ανισότητας, της περιθωριοποίησης, της άνισης ανάπτυξης, της σχέσης κέντρου και περιφέρειας, ή τέλος , της κοινωνικής δικαιοσύνης…

… Με τον όρο κοινωνικός αποκλεισμός περιγράφουμε την «νέα φτώχεια», η οποία έχει ως αίτιο την ανεργία μακράς διάρκειας, την εργασία σε υποβαθμισμένες συνθήκες, ή/και την πολλαπλά «ελαστική» απασχόληση, και η οποία σε βάθος χρόνου αποκλείει τα άτομα και τις κοινωνικές ομάδες από τα minimum κοινωνικά αγαθά και δικαιώματα, ενώ την ίδια στιγμή εμπεριέχει και διασφαλίζει τους μηχανισμούς παγίωσης και αναπαραγωγής της.

Χάρτης Περιγραφής της Φτώχειας στο Λονδίνο (12 φύλλα) ΔΕΛΤΙΟ 3, Βόρειες Συνοικίες – Map Descriptive of London poverty (in 12 sheets) SHEET 3, Northern District – Carte Descriptive de la pauvreté de Londres (en 12 feuilles) FICHE 3, Quartiers du Nord [Enlarge-agrandir-μεγαλώστε]

Όταν τεθεί το ζήτημα έτσι, το να προσδιορίσουμε τους συγκεκριμένους τόπους των οποίων οι κάτοικοι είναι σε μεγάλο ποσοστό άνεργοι, φτωχοί κι εγκλωβισμένοι σε μια διαδικασία κοινωνικού παγιωμένη, εντεινόμενη και ανατροφοδοτούμενη, είναι πολύ εύκολο και λογικό. Έτσι, αν περιοριστούμε στη λογική αυτή, οδηγούμαστε αναπόφευκτα στη χαρτογράφηση των κοινωνικών δεικτών, η οποία όμως, όχι μονάχα συρρικνώνει και υποτιμά τις πραγματικές διαστάσεις της εμπλοκής του χώρου στις κοινωνικές σχέσεις, αλλά τις περισσότερες φορές αποβαίνει παραπλανητική ως προς το μέτρο των πραγμάτων, αλλά κυρίως, ως προς τα πραγματικά κριτήρια τα οποία θα έπρεπε να υιοθετηθούν τόσο για την κατανόηση, όσο και για την αντιμετώπιση του προβλήματος.

Η φτώχεια βέβαια δεν είναι καινούρια κατάσταση, ενώ ο κοινωνικός διαχωρισμός μέσα στην πόλη (segregation) είναι μια παλιά κιόλας ιστορία. Αναγνωρίζουμε ως «φυσικό» το γεγονός ότι όμοιας τάξης εισοδήματα συχνά ομαδοποιούνται σε σχετικά ομοιογενείς συνοικίες. Γνωρίζουμε καλά ότι η άγρια αστικοποίηση έσπειρε τον πλανήτη παραγκουπόλεις. Τέλος, το γεγονός ότι η παραδοσιακή φτώχεια στεγάστηκε στις ιστορικές φτωχογειτονιές, αποτελεί κάτι σαν μέρος της κουλτούρας μας: το ζήσαμε οι ίδιοι ή το είδαμε στο ασπρόμαυρο σινεμά….….»

Booth’s Poverty Map of London 1899.

.

.

.

.

ΜΑΥΡΟ: χαμηλότερη κατηγορία. Διεστραμένη, ημι-εγκληματική κατηγορία.
ΣΚΟΥΡΟ ΜΠΛΕ: Πολύ κακή. Σε χρόνια ανάγκη.
ΓΑΛΑΖΙΟ: Κακή. 18σελίνια. με 21σελίνια την εβδομάδα για μια μέτρια οικογένεια
ΠΟΡΦΥΡΟ: Μικτή. Κάποιοι άνετα, άλλοι φτωχοί
ΡΟΖ: Αρκετά άνετα. Καλή κατάσταση, συνήθεις αποδοχές.
ΚΟΚΚΙΝΟ: Μεσαία τάξη. Άνετη κατηγορία.
ΚΙΤΡΙΝΟ: Ανώτερα μεσαία και ανώτερα στρώματα. Πλούσιοι.

BLACK: Lowest class. Vicious, semi-criminal.
DARK BLUE: Very poor, casual. Chronic want.
LIGHT BLUE: Poor. 18shillings to 21shillings a week for a moderate family
PURPLE: Mixed. Some comfortable others poor
PINK: Fairly comfortable. Good ordinary earnings.
RED: Middle class. Well-to-do.
YELLOW: Upper-middle and Upper classes. Wealthy.

BLACK: classe la plus basse. Vicious, semi-criminelle.
DARK BLUE: Très pauvre, décontracté. Besoin Chronique
BLEU CLAIR: Mauvais. 18shillings à 21shillings la semaine pour une famille modérée
VIOLET: Mixte. Some confortables d’autres pauvres
PINK: Assez à l’aise. Bons revenus ordinaires.
ROUGE: Classe moyenne. A l’aise.
JAUNE: Classe moyenne-supérieure et supérieure. Riches.

Έχει ενδιαφέρον η ανάλυση του υπομνήματος και η περιγραφή των τάξεων και ειδικά των δύο ακραίων (παρατίθεται αυτούσια):

Booth’s Description of Classes

A The lowest class, which consists of some occasional labourers, street sellers, loafers, criminals and semi-criminals. Their life is the life of savages, with vicissitudes of extreme hardship and their only luxury is drink.
B Casual earnings, very poor.The labourers do not get as much as three days work a week, but it is doubtful if many could or would work full time for long together if they had the opportunity. Class B is not one in which men are born and live and die so much as a deposit of those who from mental, moral and physical reasons are incapable of better work.
C Intermittent earning. 18s to 21s per week for a moderate family. The victims of competition and on them falls with particular severity the weight of recurrent depressions of trade. Labourers, poorer artisans and street sellers. This irregularity of employment may show itself in the week or in the year: stevedores and waterside porters may secure only one of two days’ work in a week, whereas labourers in the building trades may get only eight or nine months in a year.
D Small regular earnings. poor, regular earnings. Factory, dock, and warehouse labourers, carmen, messengers and porters. Of the whole section none can be said to rise above poverty, nor are many to be classed as very poor. As a general rule they have a hard struggle to make ends meet, but they are, as a body, decent steady men, paying their way and bringing up their children respectably.
E Regular standard earnings, 22s to 30s per week for regular work, fairly comfortable. As a rule the wives do not work, but the children do: the boys commonly following the father, the girls taking local trades or going out to service.
F Higher class labour and the best paid of the artisans. Earnings exceed 30s per week. Foremen are included, city warehousemen of the better class and first hand lightermen; they are usually paid for responsibility and are men of good character and much intelligence.
G Lower middle class. Shopkeepers and small employers, clerks and subordinate professional men. A hardworking sober, energetic class.
H Upper middle class, servant keeping class.

« … Σήμερα όμως δεν έχουμε να κάνουμε με τη γνωστή «παραδοσιακή», στατική, ακόμα και «κληρονομική» φτώχεια του αγροτικού χώρου ή της πρόσφατης αστικοποίησης. Πρόκειται για μια καινούρια δυναμική διαδικασία ραγδαίας ‘φτωχοποίησης’ και περιθωριοποίησης μεγάλων κοινωνικών ομάδων, των μεσαίων στρωμάτων. Ομάδων, οι οποίες, πολύ πέρα από την συμμετοχή τους στη μέχρι τώρα κοινωνική οργάνωση και συμφωνία, υπήρξαν τα ίδια της τα στηρίγματα. Είναι αυτοί που είχαν αποδεχτεί και επενδύσει σ’αυτό το ‘κοινωνικό σχέδιο’ (μετείχαν στην εκπαίδευση που η κοινωνία επέλεξε και επέβαλε, δήλωσαν έμπρακτα νομιμοφροσύνη στο σύστημα και αποδέχτηκαν το πλέγμα των αξιών του). Είναι αυτοί που πλήρωσαν τα τιμήματα που τους ζητήθηκαν (οικονομικά, ηθικά, προσωπικά κλπ.), συντηρώντας αλλά και συντηρούμενοι από ιδεολογίες και αξίες συνεχιζόμενης κοινωνικής αναρρίχησης, απόλυτου ατομικισμού και ανεξέλεγκτης κατανάλωσης. Αυτοί είναι που συνθλίβονται σήμερα στο κοινωνικό περιθώριο. Η έννοια της «κοινωνικής δικαιοσύνης», με όποιους τρόπους κι αν είχε κατασκευαστεί και «συμφωνηθεί» να ισχύσει, σήμερα καταρρέει. Κι ένας μετά τον άλλο, οι καθρέφτες μέσα στους οποίους η κοινωνία λάτρεψε τον εαυτό της, θρυμματίζονται. Το «κοινό περί δικαίου αίσθημα» δοκιμάζεται, κι αυτό θέτει σε κίνδυνο την κοινωνία την ίδια ….»

(Τα αποσπάσματα είναι από: Δώρα Λαφαζάνη, «Χώρος και Κοινωνικές Σχέσεις – Χώρος και Κοινωνικός Αποκλεισμός», Σύγχρονα Θέματα, τ. 62, 1-3/1997, 69-75)

Δείτε και :Booth’s1898-99 Map

Poverty maps of London

Booth’s poverty map of London

Charles Booth and poverty mapping in late nineteenth century London

Charles Booth and the survey into life and labour in London (1886-1903)

Selected Studies on Charles Booth

Επίσης : Τhe spatial form of poverty in Charles Booth’sLondon (Μεταφέρω από το σχόλιο αρ. 5, infra, του ‘στεγασμένος’)

Κι ακόμη : Η «εξαφάνιση» της φτώχειας

Ενημέρωση (13-Ιαν-08):
Πληθαίνουν οι Άθλιοι τωνΑθηνών

και

Η μάχη των αστέγων για μια «θέση» ύπνου

Επίσης :

11.000 άστεγοι στην Αθήνα

«Δεν θέλω λύπηση, θέλω μόνιμη δουλειά»

Έντεκα χιλιάδες σκιές στη λαμπερή Αθήνα

Πού μπορούν να βρουν φαγητό και στέγη

Μια Εστία για 70 από τους άστεγους της Αθήνας (τους οποίους ο Δήμος Αθηναίων μέτρησε στο τέλος του 2007, και τουςβρήκε 1700.)

Στη Θεσσαλονίκη ..

’Αποροι – Άστεγοι: η άλλη πλευρά της ζωής στη Θεσσαλονίκη !

Τριπλασιάστηκαν σε 3 χρόνια οι άστεγοι της Θεσσαλονίκης

Μια χούφτα ανθρωπιάς για χιλιάδες απόρους

©Μετάφραση – Μοντάζ : L’Enfant de la Haute Mer

© Photo_Copyright : Drugo

(συνεχίζεται …)

Για άλλα (περί βίας) συναφή, δείτε εδώ

Για άλλα (περί φτώχειας) συναφή, δείτε εδώ