From Every Corner of the Global Village. Focus: the Third & the Fourth World * Από Κάθε Γωνιά του Παγκόσμιου Χωριού. Focus:Τρίτος & Τέταρτος Κόσμος * De Tous les Coins du Village Global. Focus: le Troisième et le Quatrième Monde
«The Departure»… the seasonal departure of Epirot (Greece) master builders. A 1974 documentary film by Aris Karaiskakisfrom Drama (Greece): In the village Zupani/Pentalofos, the departure of bridge builders every spring.
«Le Départ» … le Départ saisonnier des Maîtres bâtisseurs Épirotes (Grèce) . Un film documentaire de Aris Karaiskakisde Drama (Grèce), 1974: Dans le village Zupani / Pentalofos, le départ des constructeurs de ponts à chaque printemps.
Άνοιξη στα μαστοροχώρια της Κόνιτσας και σε κείνα της Ανασελίτσας. Οι μαστόροι της πέτρας έτοιμοι για το ταξίδι, τα μπουλούκια κανονισμένα μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια. Εποχή του …«διώχνω»… Τούτη η προσωποποίηση της ξενιτιάς, αλλά κι όλα τα δρώμενα της αναχώρησης, τα αμέτρητα ξόρκια και φυλακτά στο ξεπροβόδισμα, ο αποχαιρετισμός στο «Κλαψόδεντρο», φανερώνουν πόσο επώδυνα βίωσαν το συγκεκριμένο γεγονός, το «φευγιό για δουλειά», όλα τα μαστοροχώρια, πόσο αναστάτωσε και σημάδεψε τις μικρές τους κοινωνίες … Η ταινία του Άρη Καραϊσκάκη για την εποχιακή αναχώρηση των μαστόρων της πέτρας στο χωριό Ζουπάνι της Ανασελίτσας (Πεντάλοφος Βοΐου Κοζάνης) αποτελεί σήμερα μια πολύτιμη μαρτυρία. Ανήκει στην κατηγορία του δραματοποιημένου ντοκυμαντέρ, καθώς αναπλάθει κάποια τοπικά γεγονότα και έθιμα χρησιμοποιώντας ως ηθοποιούς τους ίδιους τους ανθρώπους που θέλει να μελετήσει. Σπύρος Μαντάς
Please NOTE: anonymous comments or comments mentioning fake on-line personality with false or disposable e-mail and a fake alias, will neither be approved nor answered. — ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Ανώνυμα σχόλια ή σχόλια που παραπέμπουν σε πλαστή διαδικτυακή προσωπικότητα, με ψευδές e-mail μιας χρήσεως και πλαστό ψευδώνυμο, δεν εγκρίνονται και δεν απαντώνται.
Ο Chris Marker (πραγματικό όνομα: Christian François Bouche-Villeneuve), πέθανε χτες σε ηλικία 91 ετών. Ο πρωτοποριακός στρατευμένος κινηματογραφιστής της αριστεράς μιλά για την άνοδο και την πτώση των επαναστατικών ουτοπιών της δεκαετίας του ’60 και του ’70. Μια οραματική ταινία που έδειξε τοARTE, την Τρίτη 15 Απριλίου 2008, στις 23H00.
Πρόκειται για το opus magnum του Marker: μια τρίωρη επισκόπηση των πολιτικών ανακατατάξεων σε όλο τον κόσμο κατά τη διάρκεια της δεκαετία του εξήντα και του εβδομήντα. Ο Chris Marker συνυφαίνει πρωτογενές υλικό από τον πόλεμο του Βιετνάμ και τις αντιπολεμικές διαδηλώσεις στις ΗΠΑ, το Μάη του ’68 στο Παρίσι, την σοβιετική εισβολή στην Τσεχοσλοβακία, τον Σαλβαδόρ Αλιέντε και το πραξικόπημα στη Χιλή, τον Τσε Γκεβάρα και τον Regis Debray στη Βολιβία, τον Σάχη του Ιράν, τον Φιντέλ Κάστρο , και άλλους…
Chris Marker [Enlarge-agrandir-μεγαλώστε]
Επίσημες εικόνες, αποσπάσματα ταινιών, αποσπάσματα από την ειδησεογραφική κάλυψη της εποχής αλλά και παραμελημένες εικόνες, περιλαμβάνονται στα βασικά υλικά της μεγάλης αυτής τοιχογραφίας, η οποία καταλήγει με την ακόλουθη αναγνώριση: «Οι πραγματικοί συγγραφείς αυτής της ταινίας είναι οι αμέτρητοι εικονολήπτες και τεχνικοί, οι μάρτυρες και οι ακτιβιστές των οποίων το έργο βρίσκεται απέναντι σε εκείνο των κυβερνήσεων, οι οποίες θα ήθελαν να μην έχουμε μνήμη».
Ήταν μεγάλη χρονιά το 1968. Ήταν το αποκορύφωμα μιας δεκαετίας η οποία σιγόβραζε μέχρι που έφτασε η μεγάλη παγκόσμια έκρηξη, η οποία μπορεί να μην ανέτρεψε το σύστημα αλλά, οπωσδήποτε ο κόσμος έγινε διαφορετικός. Ντοκιμαντέρ που πιάνει τον παλμό της εποχή «Το βάθος του ουρανού είναι κόκκινο», αποτυπώνει όλο εκείνο το πάθος και την οργή, αλλά και το κέφι για γιορτή, μια γιορτή της αμφισβήτησης. Η λέξη αυτή, είναι η λέξη κλειδί, επάνω στην οποία βασίζεται και –το αποτελούμενο από δύο μέρη- ντοκιμαντέρ του Κρις Μαρκέρ. ΚΙ αυτό φαίνεται, αφού ο σκηνοθέτης δεν κάνει μια διδακτική ταινία, ούτε μια ταινία η οποία καθοδηγεί φλερτάρτοντας με τον προπαγανδιστικό κινηματογράφο. Αντίθετα, θέτει ερωτήματα και προσπαθεί να δώσει απαντήσεις μέσα από τα γεγονότα που οδήγησαν στο 1968 και σε εκείνα που το ακολούθησαν. Ο Μαρκέρ κινηματογραφεί την επανάσταση και έτσι ονομάζει το πρώτο μέρος του ντοκιμαντέρ «Τα εύθραυστα χέρια» και το δεύτερο «Τα κομμένα χέρια», εννοώντας τα χέρια της επανάστασης.
«Το βάθος του ουρανού είναι κόκκινο», η αφίσα. [Enlarge-agrandir-μεγαλώστε]
Έχοντας στη διάθεσή του ένα [πολύ πλούσιο υλικό, το οποίο αποτελείται από φωτογραφίες, από κάμερες σούπερ 8 και 16 χιλιοστών, από εικόνες της τηλεόρασης, συνεντεύξεις, ηχητικά ντοκουμέντα, ακόμη και υλικό από κρυφές κάμερες, ο Κρις Μαρκέρ κάνει μια καταπληκτική ιστορική δουλειά. Όλα αυτά μονταρισμένα αλά Αϊζενστάιν, προσφέρουν ένα συναρπαστικό αποτέλεσμα, κι έτσι η ταινία «Το βάθος του ουρανού είναι κόκκινο» να θεωρείται ως το πλέον εμβληματικό, και το πιο πλήρες εκείνης της εποχής.
Chris Marker [Enlarge-agrandir-μεγαλώστε]
Στο πρώτο μέρος, μαζί με τα γεγονότα του Μάη στη Γαλλία, παρατίθεται και εικόνες από το Βιετνάμ και τις αντιδράσεις που προκάλεσε ο πόλεμος αλλά και η κουβανέζικη επανάσταση, ο Φιντέλ Κάστρο και ο Τσε Γκεβάρα. Ο κόσμος είναι ανάστατος, η εξέγερση έρχεται και ξεσπάει. Αλλά πέρα από τον αυθορμητισμό, την αυτοθυσία και την αγνότητα ιδεών και ανθρώπων, υπάρχουν και οι αντιφάσεις ενός κινήματος ασαφούς πολιτικά. Γι’ αυτό και ο Μαρκέρ μιλά για τα «Εύθραυστα χέρια», επειδή φαίνεται πως όλα αυτά θα αλλάξουν τη σκέψη των ανθρώπων αλλά, δυστυχώς, ο κόσμος δε θα αλλάξει.
Chris Marker [Enlarge-agrandir-μεγαλώστε].
Όμως ο αγώνας δεν τελείωσε κι αυτό το ξέρει ο Κρις Μαρκέρ. Μπορεί να νοιώθει και να κινηματογραφεί μια χαμένη ευκαιρία, αλλά καταγγέλλοντας τους πολεμικούς εξοπλισμούς, στο φινάλε, είναι σαν να μας λέει: «Ιδού, ο αγώνας συνεχίζεται». Άλλωστε αν ξαναδιαβάσουμε τον τίτλο της ταινίας, «Το βάθος του ουρανού είναι κόκκινο», μόνον αισιοδοξία μπορούμε να αντλήσουμε. Τι κι αν έχει σύννεφα επάνω στο κεφάλι μας. Στο βάθος το κόκκινο αχνοφέγγει κι έρχεται. Η ταινία είναι το πιο σπουδαίο πολιτικό ντοκιμαντέρ που έχει γυριστεί για το Μάη, είναι μια ταινία που όσα χρόνια κι αν περάσουν δεν πρόκειται να χάσει ούτε την ιστορική αλλά ούτε και την καλλιτεχνική αξία του. (Κείμενο για την εκδήλωση του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς, με ταινίες του Μάη ’68 – Δημοτική Αγορά Κυψέλης, Πέμπτη 29 Μαΐου 2008)
Chris Marker αριστερά, με τον Alain Resnais [Enlarge-agrandir-μεγαλώστε]
Το 1968 ο Κρις Μαρκέρ ήταν ήδη 47 ετών. Θεωρούμενος, ως η μεγαλύτερη φυσιογνωμία του αγωνιστικού κινηματογράφου στη Γαλλία, το 1977 επιχειρεί, με την ταινία του «Το βάθος του ουρανού είναι κόκκινο», να κάνει έναν κριτικό απολογισμό των γεγονότων του Μάη και όσων τον γέννησαν. Ο τίτλος της ταινίας είναι ελπιδοφόρος, αφού στο βάθος, μέσα από τη χαραμάδα της ήττας βλέπει το βάθος του ουρανού να κοκκινίζει. Ο απολογισμός του είναι μάλλον αρνητικός, καθώς κοιτάζει την αγαπημένη του εξέγερση να υποχωρεί μαζί με τις ψευδαισθήσεις που άφησε πίσω του ο Μάης, τα επαναστατικά κινήματα στη Λατινική Αμερική, η Πολιτιστική Επανάσταση στην Κίνα, η βαρβαρότητα του υπαρκτού «σοσιαλισμού». Η απογοήτευση του Μαρκέρ είναι εμφανής ακόμη κι από τους τίτλους που έχει δώσει στα δύο μέρη στα οποία χωρίζει την ταινία του: «Τα εύθραυστα χέρια» και «Τα κομμένα χέρια», εννοώντας τα χέρια της Επανάστασης.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Ανώνυμα σχόλια ή σχόλια που παραπέμπουν σε πλαστή διαδικτυακή προσωπικότητα, με ψευδές e-mail μιας χρήσεως και πλαστό ψευδώνυμο, δεν εγκρίνονται και δεν απαντώνται — Please NOTE: anonymous comments or comments mentioning fake on-line personality with false or disposable e-mail and a fake alias, will neither be approved nor answered. — NOTEZ S’il vous plaît: Les commentaires anonymes ou des commentaires mentionnant fausse personnalité en ligne, avec e-mail faux ou jetable et un faux alias, ne seraient ni approuvés ni répondus.false or disposable e-mail and a fake alias, will neither be approved nor answered.